Trong cuốn sách “IQ vượt trội – Giúp con phát triển não bộ và nâng cao trí thông minh” – bác sĩ David Perlmutter đã đưa ra hướng dẫn giúp các bậc cha mẹ dạy trẻ các kỹ năng sử dụng máy tính.
Mặc dù không ủng hộ việc cấm trẻ em xem tivi hay chơi điện tử, nhưng bạn có thể phản bác rằng trẻ vẫn có thể học tốt ở trường nếu tránh xa hai việc trên. Tuy nhiên, bạn không thể đưa ra ý kiến tương tự với việc sử dụng máy tính. Trên thực tế, khi mới đi học, hay thậm chí ở lớp mẫu giáo, trẻ sẽ được tiếp xúc với máy tính. Khi học ở trường, trẻ sẽ sử dụng máy tính để tìm kiếm thông tin, viết bài hay truy cập những cuốn sách trong thư viện. Điều quan trọng là trẻ nên cảm thấy thoải mái khi làm theo các chỉ dẫn trên màn hình máy tính, gõ phím và điều khiển chuột.
Sử dụng máy tính sớm làm tăng IQ
Câu hỏi được đặt ra ở đây là: Đâu là thời điểm thích hợp để trẻ học kỹ năng quan trọng này? Có những bằng chứng thuyết phục cho thấy rằng trẻ có sẵn kiến thức cơ bản về máy tính khi đi mẫu giáo sẽ được chuẩn bị tốt hơn cho việc học hỏi so với những trẻ ít hoặc không được tiếp xúc với máy tính ở nhà. Trong một nghiên cứu gần đây xuất hiện trên tạp chí Pediatrics, các nhà nghiên cứu từ Đại học Ohio đã đánh giá 122 trẻ em từ ba đến năm tuổi để xác định lợi thế của những đứa trẻ được sử dụng máy tính trước độ tuổi đến trường. Nghiên cứu đã đưa ra những kết quả rất đáng ghi nhận. Theo các nhà nghiên cứu, so với những trẻ không tiếp xúc với máy tính, những trẻ được sử dụng từ ba đến bốn lần mỗi tuần ở trường hoặc ở nhà sẽ có điểm số cao hơn từ bảy đến mười điểm khi làm các bài kiểm tra được thiết kế để đánh giá chỉ số IQ, cũng như các bài kiểm tra đánh giá mức độ sẵn sàng cho việc đến trường (sự hiểu biết của trẻ về các khái niệm cơ bản như kích thước, phương hướng, vị trí, thời gian, số lượng và phân loại). Điểm thú vị là tiếp xúc sớm với trò chơi điện tử không đem lại những lợi ích tương tự cho trẻ nhỏ.
Hãy lưu ý rằng khi nhắc đến các chương trình máy tính, bác sĩ David Perlmutter không nói về những món đồ chơi giáo dục điện tử hay “đồ chơi thông minh”, chúng không có tác dụng dạy trẻ kỹ năng máy tính cơ bản. Trẻ sẽ học được cách sử dụng bàn phím cho từng trò chơi, nhưng trải nghiệm này không giống như khi dùng một dàn máy tính thật sự. Do đó, khi bác sĩ David Perlmutter nói về máy tính, ý ông là bộ máy tính kiểu truyền thống với màn hình, bàn phím và chuột.
Khi được khoảng ba tuổi, phần lớn trẻ em sẽ có khả năng chú ý và sự khéo léo để sử dụng bàn phím máy tính và điều khiển chuột. Điều đó không có nghĩa là trẻ có thể sử dụng máy tính thành thạo như người lớn. Tuy nhiên, trẻ có thể bắt đầu học các thao tác cơ bản. Đây là thời điểm tốt để trẻ làm quen với máy tính, cũng như để cha mẹ giúp con cảm thấy thực sự thoải mái với món đồ công nghệ này. bác sĩ David Perlmutter không khuyến khích trẻ sử dụng máy tính trước năm ba tuổi; ở độ tuổi đó, trẻ không thể thu được quá nhiều lợi ích. Nếu bạn đang sử dụng máy tính và em bé 18 tháng tuổi của bạn lại gần để xem cha làm gì, hãy bế con lên, đặt con vào lòng và để bé quan sát. Nếu bé muốn, bạn có thể cho bé chơi đùa với chuột máy tính. Nhưng đừng bao giờ biến việc này thành một hoạt động hằng ngày. Đây không phải là một trải nghiệm có ý nghĩa. Thay vào đó, trẻ có thể dành thời gian cho những hoạt động khác bổ ích hơn.
Tập sử dụng máy tính có thể giúp bé chuẩn bị tốt cho trường lớp, nhưng nó cũng có thể là một hoạt động đơn độc. Vì vậy, lời khuyên của bác sĩ David Perlmutter là khi sử dụng máy tính, trẻ nên được một người lớn kèm cặp và cùng tương tác tích cực. Đó là phương pháp học hỏi tốt nhất với trẻ.
Sau đây là một số cách để đảm bảo rằng con có thể tận dụng trải nghiệm với máy tính theo cách đúng đắn nhất:
- Sử dụng các phần mềm phù hợp với độ tuổi
Các phần mềm nên phù hợp với giai đoạn phát triển của trẻ. Bạn hãy mua các phần mềm được thiết kế cho trẻ từ ba tuổi trở lên. Mục tiêu ở giai đoạn từ ba đến năm tuổi là dạy trẻ các kỹ năng máy tính cơ bản, chẳng hạn như cách làm theo các hướng dẫn, cách sử dụng các danh mục máy tính, cũng như cách sử dụng chuột hoặc bàn phím. Các chỉ dẫn cho trẻ nên thật đơn giản. Dù trẻ vô cùng thông minh đi chăng nữa, bạn cũng đừng cho rằng trẻ có thể sử dụng một phần mềm được thiết kế cho độ tuổi lớn hơn. Việc ấy chỉ phá hỏng trải nghiệm và khiến trẻ nản chí. Tốt hơn là nên để trẻ tích lũy sự tự tin qua việc sử dụng máy tính thay vì liên tục bị nó thử thách.
- Hãy tránh xa các phần mềm “học chay”
Trẻ nhỏ không nên sử dụng các phần mềm “học chay” để kiểm tra khả năng đánh vần và tập đếm. Đây là là những phần mềm thường được áp dụng cho học sinh tiểu học. Chúng rất nhàm chán, lặp đi lặp lại và khiến cho việc học không còn chút hứng thú nào. Điều quan trọng hơn là trẻ nên sử dụng các phần mềm giúp làm quen với máy tính và cách thức hoạt động của nó, thay vì cố làm thật tốt một việc cụ thể nào đó
Nhiều bác sĩ tâm lý tin rằng lạm dụng phần mềm “học chay” sẽ hủy hoại khả năng sáng tạo của trẻ – một yếu tố vô cùng cần thiết để học tốt. Một phần mềm tốt sẽ củng cố kỹ năng nghe, giúp trẻ học cách tuân thủ hướng dẫn, đồng thời khiến trẻ sẵn sàng đọc và làm toán mà không bị vướng phải một loạt các bài tập lặp đi lặp lại.
- Giới hạn thời gian sử dụng máy tính
Trẻ dưới ba tuổi không nên sử dụng máy tính. Trẻ từ ba đến năm tuổi có thể được phép sử dụng máy tính khoảng 30 phút mỗi ngày. Mặc dù máy tính rất quan trọng đối với cuộc sống của chúng ta, nhưng trẻ em vẫn nên dành phần lớn thời gian để làm những việc khác, chẳng hạn như đọc sách hay chơi đùa ngoài trời
- Theo dõi những dấu hiệu của con
Một số trẻ có khoảng thời gian chú ý ngắn và có thể mau chóng cảm thấy buồn chán khi ngồi quá lâu. Nếu con muốn chạy nhảy và chơi đùa, hãy để bé tự nhiên. Trẻ còn rất nhiều thời gian để học cách sử dụng máy tính. Nếu con tỏ ra không hứng thú với máy tính, nguyên nhân có thể do chương trình ấy khiến bé bị quá tải. Một số chương trình có nhịp độ quá cao và quá phức tạp đối với trẻ nhỏ, chứa quá nhiều thông tin trên màn hình để trẻ có thể tiếp thu. Nếu bạn cho rằng con mình nằm trong trường hợp này, hãy thử một chương trình chậm rãi hơn, dù nó được thiết kế cho trẻ nhỏ tuổi hơn. Cách này có thể khơi gợi lại sự hứng thú của con với máy tính, giúp bé sẵn sàng cho những chương trình phức tạp hơn.
- Cùng nhau lướt web
Nếu con muốn truy cập một số trang web cụ thể dành cho trẻ em, hãy cùng bé làm điều đó. Dưới bất cứ trường hợp nào, trẻ em cũng không được phép truy cập Internet một mình.
- Máy tính không thể thay thế sách
Máy tính là một sự bổ sung hoàn hảo cho các công cụ học tập cơ bản, nhưng nó không nên được dùng để thay thế cho sách. Đọc sách giấy vẫn là lựa chọn được ưu tiên cho học tập. Thế giới đang ngày càng hiện đại hơn, nhưng những trải nghiệm ban đầu của trẻ vẫn nên nằm ở sự độc đáo của mỗi cuốn sách: Những con chữ luôn cố định, nhưng cách hiểu và diễn giải có thể thay đổi.