“Nguy cơ trẻ bị ốm nghiêm trọng do một bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc-xin là khoảng 1/2000 với tất cả các bệnh ở trẻ em. Nguy cơ này biến động rất nhiều phụ thuộc vào từng căn bệnh. Một số bệnh có nguy cơ gần như bằng không. Nguy cơ tử vong là khoảng 1/130000.”
Trong giai đoạn hiện nay, có thể thấy vaccine có tầm quan trọng đáng kể trong việc phòng ngừa bệnh tật và được hầu hết mọi người quan tâm. Cũng chính vì vậy mà chủ đề về vaccine luôn được tìm kiếm và may mắn thay quyển sách “Vắc-xin: Những điều cần biết về tiêm chủng” đem đến cho mình một cái nhìn khá tổng quan về vấn đề này, đặc biệt là trong mùa dịch bệnh. Được viết bởi một bác sĩ nhi khoa nên quyển sách chú trọng đến đối tượng tiêm ngừa là trẻ em nhưng không vì thế mà kiến thức trong quyển sách bị giới hạn về đối tượng áp dụng. Những thông tin hữu ích này giúp chúng ta có một tầm nhìn tổng quan về vaccine, từ thời gian tiêm cho đến hiệu quả sau khi tiêm, những tác dụng phụ (nếu có) và sư nguy hiểm của mỗi loại vaccine – có lẽ mở mang cho bạn rất nhiều điều về việc tiêm chủng.
Một vài thông tin thú vị mà bạn sẽ rút ra được từ quyển này chính là không có loại vaccine nào là an toàn tuyệt đối và luôn có những tác dụng phụ có thể gây tử vong. Do đó, rủi ro khi tiêm phòng vaccine luôn hiện hữu và khi có các triệu chứng nghiêm trọng thì bạn nên tìm ngay sự trợ giúp y tế kịp thời. Biến chứng sau khi tiêm vaccine là những nội dung cực kỳ hữu dụng mà các bậc cha mẹ cần phải biết để quan sát con trẻ để có thể đến bệnh viện chữa trị ngay khi cần thiết. Nói như vậy không có nghĩa là vaccine chỉ mang lại nguy hiểm chết người mà chúng ta cần nhìn vào những lợi ích của nó nhằm đặt sự tin tưởng nhiều hơn và việc hiểu những kiến thức này giúp chúng ta hạn chế rủi ro của tác dụng phụ một cách tốt hơn. Một vấn đề cũng đặc biệt quan trọng khác chính là không phải cứ tiêm vaccine là bạn không bị nhiễm bệnh nữa. Vaccine có thể giúp bạn phòng ngừa hoàn toàn việc nhiễm bệnh nhưng cũng có lúc, nó chỉ có tác dụng giảm nhẹ triệu chứng của căn bệnh mà thôi.
Một phần nội dung thú vị của quyển sách có đề cập đến vaccine virus corona nằm ở cuối quyển sách – khá là đáng đọc trong giai đoạn hiện nay. Tuy chỉ là những thông tin cơ bản nhưng bạn đọc có thể hiểu thêm về bệnh do virus corona và những loại vaccine cho dịch bệnh này. Tác giả đề cập đến năm loại vaccine virus corona bao gồm: Vaccine mRNA, Vaccine DNA dùng vector là virus, Vaccine nguồn gốc protein, Vaccine bất hoạt và Vaccine sống. Tuy nhiên, cũng có thể nhận thấy rằng khi viết quyển sách này là giai đoạn trước khi các loại vaccine virus corona được chấp nhận và tiêm phòng như hiện nay nên tác giả vẫn đặt ra những nghi vấn về việc nắm vững thông tin về các loại vaccine cho covid-19, mức độ an toàn của các loại vaccine này cũng như tính hiệu quả của mỗi loại trong việc chống lây lan dịch bệnh.
Bàn về kết cấu của quyển sách, mình khá là thích cách quyển sách trình bày các chương là mỗi loại bệnh và vaccine phòng ngừa cho bệnh đó. Sự trình bày tỉ mỉ về đặc điểm của mỗi loại vaccine tin rằng sẽ giúp cho mỗi độc giả có thể hiểu và đưa ra quyết định đúng đắn trong việc phòng ngừa và bảo vệ cho bản thân cũng như cộng đồng xung quanh. Các thức lây nhiễm, độ nguy hiểm và tầm phổ biến của mỗi loại bệnh như HPV, thủy đậu, uốn ván,… đều được trình bày rõ ràng và sau đó là có quan điểm của tác giả về mỗi loại vaccine. Những vấn đề về tự kỉ và tác dụng phụ cũng sẽ được trình bày ở các chương khác nhau ở mức độ tham khảo và trình bày các nghiên cứu của nhà khoa học trên toàn thế giới.
Nhìn chung, “Vắc-xin: Những điều cần biết về tiêm chủng” là quyển sách kết nối giữa cha mẹ với bác sĩ vì các bậc phụ huynh khi tiếp cận được những thông tin này sẽ hiểu rõ vaccine có tác dụng tích cực như thế nào và loại bỏ sự nghi ngại về tính rủi ro của các biến chứng. Thay vào đó, quyển sách mang đến sự kết nối cho sức khỏe của trẻ em trong vấn đề tiêm ngừa vì sự thấu hiểu của cha mẹ về các tác dụng phụ sẽ là sự can thiệp thích hợp và kịp thời sau khi tiêm vaccine. Ở một khía cạnh khác, bạn cũng sẽ hiểu thêm về các loại bệnh và các loại vaccine chuyên dùng cho từng dạng bệnh ấy. Từ quan điểm của bác sĩ Robert W.Sears, bạn sẽ thấy góc nhìn cân bằng về độ an toàn và sự rủi ro của vaccine, từ đó có cái nhìn tổng quan về các quyết định trong tương lai cho việc tiêm phòng đối với bản thân, gia đình và xã hội.
(Trần Nguyễn Phước Thông, 02-08-2021)