Review sách “Vắc – xin: Những điều cần biết về tiêm chủng”

Điểm trên Goodreads của quyển này khá cao: 4,18*, với gần 4K lược đánh giá.

Sở dĩ mình bảo đây là “thời điểm lịch sử”, vì ngay đêm nay, bước sang 0g ngày 09/07/2021. TP.HCM Phải thực hiện cách ly xã hội theo chỉ thị 16 một cách triệt để vì đợt bùng dịch đợt 4 này.
Và Vắc-xin (VX) đang trở thành vũ khí chiến lược bên cạnh 5K để Việt Nam chúng ta có thể khống chế và đẩy lùi dịch bệnh.

Đây là lần đầu tiên cầm trên tay quyển sách viết khá cặn kẽ về VX, với hy vọng khi hiểu về “vũ khí” của mình thì mức độ “hiệu quả tác chiến” của chúng ta cao hơn so với đơn giản chỉ là “dùng”.

Sách gốc tiếng Anh viết chủ yếu là về VX cho trẻ em, tại Mỹ, để cho các phụ huynh có con nhỏ tại Mỹ có hiểu biết về các loại VX đang lưu hành. Nhưng team Medinsight đã liên hệ với tác giả để cập nhật thông tin các loại VX và tình hình tiêm VX cho trẻ em tại VN, và các trang 355-357 gần cuối là cập nhật của tác giả về VX cho virus Corona – “phần tử” đã quậy “te tua” Thế Giới trong gần 2 năm qua.

Điều mình muốn lưu ý là đọc 1 quyển sách về VX KHÔNG THỂ khiến người đọc trở thành CHUYÊN GIA về VX được. Nhưng nên đọc để hiểu hơn, để có sự lựa chọn, so sánh và nâng cao nhận thức. Nhất là để tránh các thái độ cực đoan thái quá.

VX là phương pháp phòng bệnh hiệu quả, rẻ tiền (so với điều trị bệnh – một số VX đôi khi cũng có thể chữa bệnh) và có nhiều đóng góp cho nhân loại từ hơn 200 năm nay. Nếu không có VX, có lẽ thiệt hại về sức khỏe và tính mạng của loài người từ trước tới nay là rất lớn.

Mặt khác VX cũng không phải là “thần dược”, nó có điểm mạnh, nhưng đôi khi cũng là điểm yếu của chính VX. Một VX hiệu quả, đẩy lùi được các dịch bệnh nguy hiểm thì lại dễ có nhiều tác dụng phụ, nhất là đối với những người có cơ địa nhạy cảm, sức khỏe nền không tốt.

Review sách “Vắc – xin: Những điều cần biết về tiêm chủng" 1

Với quyển sách này, theo mục lục, người đọc có thể xem nó như là cẩm nang/sổ tay tham khảo các loại bệnh và các VX tương ứng, có thể đọc riêng rẽ, nhảy cóc thoải mái với cấu trúc các chương khá giống nhau:

  • Loại bệnh
  • Lịch tiêm chủng khuyến cáo.
  • Loại VX và thành phần.
  • Các tác dụng phụ.
  • Lý do nên sử dụng.
  • Lý do một số người không sử dụng.
  • Những lưu ý và cân nhắc riêng cho từng loại VX.
  • Quan điểm của tác giả.

Phương châm của tác giả là “cung cấp thông tin”, còn việc lựa chọn, quyết định là do mỗi người, mỗi bậc cha mẹ…căn cứ trên những thông tin đấy cùng với điều kiện cụ thể của mỗi người, mỗi nhà – mỗi quốc gia – mà lựa chọn cho phù hợp với con trẻ. Một số VX cho người trưởng thành cũng được tác giả đề cập.

Lịch sử của VX nhắc đến Edward Jenner được công nhận là người đầu tiên dùng VX để ngừa bệnh cho con người ngay từ khi người ta còn chưa biết bản chất của các tác nhân gây bệnh (năm 1796). Louis Pasteur với các công trình nghiên cứu về vi sinh học và miễn dịch học đã mở đường cho những kiến thức hiện đại về VX.

Ngày nay với nhiều phương pháp và công nghệ mới, điển hình như việc áp dụng 2 công nghệ mới nhất là mRNA (Pfizer và Moderna) và công nghệ VX DNA dùng vector là virus (AstraZeneca) để sản xuất ra VX phòng chống virus Corona…

Mục tiêu chung của các loại VX, dù sản xuất theo công nghệ nào thì cũng dựa trên nguyên tắc đưa KHÁNG NGUYÊN vào cơ thể để hệ miễn dịch “nhận dạng – luyện tập” tạo ra KHÁNG THỂ sẵn sàng ứng phó với mầm bệnh khi bị nhiễm bệnh thực tế.

Nhưng cũng chính vì cơ chế này, mà đối với 1 số rất ít trường hợp đặc biệt, người có những vấn đề về dị ứng, bệnh tự miễn (hệ miễn dịch tự tấn công nhầm vào cơ thể) v.v… sẽ phải khai báo, khám sàng lọc kỹ để tránh những tác dụng phụ không mong muốn – đôi khi là nguy hiểm đối với từng loại bệnh, từng loại VX.

Còn đa phần các VX, ngoài việc đã trải qua việc kiểm định và thử nghiệm nghiêm ngặt thì suốt quá trình lưu hành của 1 loại VX đều phải ghi nhận các tác dụng phụ không mong muốn từ nhẹ tới nặng để các cơ quan Y Tế, các nhà sản xuất điều chỉnh, thay đổi, thậm chí là loại bỏ.

Về quyển sách này, các bạn cứ tìm đọc để hiểu hơn về VX, chứ mình đọc xong rồi, muốn viết cảm nhận về nội dung nhưng quả thật là khó.

Cám ơn các bạn đã đọc phần giới thiệu này

Cảm nhận của anh Nguyễn Thái Khâm Khamnt