Kích thích thần kinh giúp phục hồi chức năng cánh tay sau đột quỵ

  • Đột quỵ thường dẫn đến tình trạng suy giảm chức năng cánh tay khó hồi phục.
  • Mặc dù vật lý trị liệu có thể hữu ích, nhưng việc hồi phục hoàn toàn là rất khó, và khả năng càng mong manh khi thời gian trôi đi.
  • Nghiên cứu mới đã ghi nhận được một sự đột phá: Kích thích dây thần kinh lang thang kết hợp với vật lý trị liệu có thể tạo ra sự cải thiện đáng kể thậm chí ở bệnh nhân đã bị đột quỵ từ lâu.

Ở Mỹ, cứ 40 giây sẽ có người bị đột quỵ. Tổng hợp lại, số ca đột quỵ mỗi năm sẽ lên đến 795.000 người.

Dù đột quỵ có tỷ lệ tử vong cao – cứ bốn phút lại có một người chết vì đột quỵ – nhiều người vẫn sống sót nhưng bị tổn thương lâu dài. Khoảng 80% những người bị đột quỵ bị mất một phần khả năng vận động cánh tay.

Mặc dù phục hồi chức năng sau đột quỵ có thể hữu ích, nhưng đối với hầu hết mọi người, lợi ích vẫn hạn chế, và tiến trình hồi phục thường chậm dần rồi cuối cùng ngừng hẳn.

Một nghiên cứu mới đã báo cáo rằng sự kết hợp giữa kích thích dây thần kinh lang thang và phục hồi chức năng có thể cải thiện đáng kể chức năng cánh tay, kể cả khi bệnh nhân bị đột quỵ từ nhiều năm trước.

Tiến sĩ Charles Yu Liu thuộc Đại học Nam California tại Los Angeles, bác sĩ giải phẫu thần kinh chính của nghiên cứu, cho biết: “Đây là một tin cực kỳ thú vị với tất cả những người làm công việc phục hồi chức năng sau đột quỵ. Nó thể hiện sự giao thoa độc đáo giữa phẫu thuật thần kinh và phục hồi chức năng.”

Ông nói thêm: “Kết quả nghiên cứu này có tính tiên phong và mở ra những khả năng mới đối với bệnh nhân đột quỵ, cho phép họ phục hồi chức năng cánh tay tốt hơn, kể cả khi cơn đột quỵ đã xảy ra từ nhiều năm trước.”

Dây thần kinh lang thang

Đây là khái niệm tên của dây thần kinh sọ chạy suốt từ thân não xuống đại tràng. Tuy là dây thần kinh cảm giác, nhưng nó cũng tham gia vào chức năng vận động.

Kích thích điện vào dây thần kinh lang thang là một phương pháp điều trị động kinh phổ biến. Giá trị của kích thích dây thần kinh lang thang trong điều trị trầm cảm cũng đang được khám phá.

Khi kích thích dây thần kinh lang thang, bác sĩ phẫu thuật sẽ cấy vào ngực bệnh nhân một máy phát xung điện; từ máy này, một sợi dây điện sẽ được nối vào dây thần kinh phế vị bên trái. Máy kích thích dây thần kinh bằng các xung điện và sẽ tạm dừng theo chu kỳ để dây thần kinh nghỉ ngơi. Dòng điện sẽ đi qua dây thần kinh phế vị đến não.

Kích thích thần kinh giúp phục hồi chức năng cánh tay sau đột quỵ não

Tiến hành nghiên cứu

Nghiên cứu của Đại học Nam California được thực hiện trên 108 người tham gia đã bị đột quỵ từ chín tháng đến mười năm trước và bị yếu cánh tay ở mức từ trung bình đến nặng. Nghiên cứu được phân bổ ngẫu nhiên và làm mù.

Các nhà nghiên cứu đã cấy thiết bị kích thích thần kinh vào tất cả những người tham gia. Trong số đó, 53 người được điều trị kích thích thực sự. Với 55 người tham gia còn lại, thiết bị cấy ghép không được kích hoạt – nó đóng vai trò như giả dược cho nhóm đối chứng này.

Sau khi cấy ghép, tất cả người tham gia đều được thực hiện sáu tuần vật lý trị liệu nhằm phục hồi chức năng cánh tay.

Liệu pháp tích cực này gồm sáu loại bài tập:

  • chuyển động đơn giản;
  • với và cầm nắm;
  • mô phỏng ăn uống;
  • lật đồ vật;
  • mở và đóng thùng;
  • nhét đồ vật.

Sau sáu tuần, người tham gia tiếp tục tập luyện chức năng cánh tay bằng các bài tập tại nhà theo chỉ định.

Khác biệt đáng kể khi kích thích thần kinh

Sau giai đoạn phục hồi chức năng, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra khả năng vận động cánh tay của người tham gia.

Họ viết: “Những người được kích thích dây thần kinh lang thang kết hợp với phục hồi chức năng đã đạt được những cải thiện có ý nghĩa lâm sàng về chức năng và vận động, so với những người chỉ được tập phục hồi chức năng.”

Đến ngày thứ 90 sau khi hoàn thành liệu pháp phục hồi chức năng, số lượng người trong nhóm kích thích thần kinh đạt được cải thiện là gấp đôi so với nhóm đối chứng.

Gần một nửa nhóm kích thích thần kinh đạt được sự cải thiện đáng kể.

Tiến sĩ Liu lưu ý: “Không chỉ kết quả là có ý nghĩa về mặt lâm sàng, sự cải thiện ở những bệnh nhân đã bị đột quỵ từ chín tháng cho đến nhiều năm trước đã cho thấy khả năng đạt được tiến triển kể cả khi cơn đột quỵ đã trôi qua từ lâu.”

Các nhà nghiên cứu phỏng đoán phương pháp kích thích dây thần kinh lang thang sẽ giúp giải phóng các chất điều hòa thần kinh não, từ đó củng cố dường dẫn truyền thần kinh vận động.

Tiến sĩ Liu giải thích: “Đã quá lâu rồi bệnh nhân đột quỵ phải đối mặt với chỉ một số ít lựa chọn phục hồi. Phương pháp điều trị mới này đánh dấu một bước đột phá có thể thay đổi cuộc sống của nhiều bệnh nhân đột quỵ, đồng thời đại diện cho một cách tiếp cận chắc chắn sẽ được khám phá nhằm phục vụ nhiều ứng dụng phục hồi chức năng khác trong tương lai. ”

Ông tiếp tục nói: “Gần như tức thì, chúng ta có thể thực hiện một việc hợp lý là kết hợp kích thích dây thần kinh lang thang với các liệu pháp phục hồi chức năng để phục vụ cho các chỉ định điều trị khác.”

Ông cũng nói thêm rằng nhiều nhà nghiên cứu khác cũng đang trong quá trình khám phá thêm khả năng của liệu pháp này.

Nguồn Medical News Today